خواص و موارد منع مصرف گیاه رزماری
تاریخ انتشار: ۲۴ مهر ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۹۶۵۰۳۰۶
گیاه Rosmarinus officinalis یا رومارن از خانواده Lamiaceae، که معمولا به آن رزماری میگویند، یک گیاه چند ساله، با ساقههای چوبی، برگهای سوزنی، معطر و همیشه سبز است. گلهای رزماری در فصول بهار و اواخر تابستان به رنگهای سفید، صورتی، بنفش یا آبی، بر روی شاخههای انتهایی گیاه ظاهر میشوند. این گیاه بومی مناطق اطراف دریای مدیترانه میباشد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
بوی بی نظیر و خواص معجزه آسای برگهای گیاه رزماری موجب شده تا از دیر باز این گیاه در مصارف آشپزی کاربرد داشته باشد و از آن به عنوان ادویه یا چاشنی برای خوش عطر و طعم شدن غذاها استفادهکنند. در این میان رزماری یک گیاه درمانی بسیار ارزشمند است که برای سلامتی پوست، مو و درمان امراض بدن موثر عمل میکند. این گیاه خوشبختانه با اقلیم کشورمان بسیار سازگار است و به خوبی رشد میکند.
گیاه رزماری را امروزه میتوان در بسیاری از پارکها و فضای سبز شهرهای ایران مشاهده کرد. با این حال میتوانید با کاشت و پرورش گیاه رزماری در باغچه یا گلدان در محیط خانه و آپارتمان، همیشه برای پخت و پز از برگ تازه گیاه رزماری استفاده کنید و عطر آرامش بخش این گیاه را به محیط زندگیتان بیفزایید.
رزماری منبع خوبی از آهن، کلسیم، پتاسیم، ویتامین C، ویتامین A، ویتامین B_۶ و همچنین سرشار از آنتیاکسیدانها، فلانوئیدها، فیبر، پروتئین و کربوهیدراتها است. طبع رزماری گرم و خشک میباشد.
در این مطلب شما را به خواص بی نظیر گیاه رزماری و فرآوردههای آن، نحوه کاشت و نگهداری رزماری در منزل و کاربرد آن در آشپزی آشنا خواهیم کرد.
فرآوردههای گیاه رزماریرزماری به علت خواص ضد میکروبی، ضد جهشزایی و عامل پیشگیری کننده شیمیایی، در صنعت دارویی و پزشکی به عنوان یک گیاه دارویی با ارزش شناخت شده است. از فرآوردههای اصلی این گیاه میتوان به اسانس و روغن اشاره کرد. همچنین فرآوردههای دیگری مانند شامپوها، کرم و پماند رزماری نیز تولید شدهاند.
اسانس رزماری: از تقطیر سرشاخههای گلدار گیاه تازه، با بخار آب به دست میآید و مایعی بی رنگ یا زرد کم رنگ و دارای بوی مشخص و طعم گرم کافوری است. اسانس این گیاه مادهای است معطر که در صنایع عطرسازی به ویژه ادکلنهای مردانه استفاده میشود. اسانس رزماری موجب اتساع عروق پوست و افزایش خون رسانی و در نتیجه تغذیه بهتر فولیکولهای مو شده، منجر به رشد و تبدیل موههای نازک به ضخیم میگردد. فرآوردههای حاوی این اسانس سبب رفع شوره سر میشود. اسانس در واقع یک روغن محرک است، که اثر آن روی سیستم اعصاب مرکزی بسیار برجسته است. از اسانس رزماری در لوازم آرایشی و بهداشتی نیز استفاده میکنند.
روغن رزماری: روغن رزماری که با عصارهگیری از برگهای تازه و گلهای این گیاه به دست میآید، دارای خاصیت آنتی باکتریایی، ضد قارچی، آنتی اکسیدانی، ضد میکروب و ضد سرطانی است. اثر درمانی رزماری بر بسیاری از بیماریهای انسانی نظیر روماتیسم، تصلب شرائین، بیماریهای عروق کرونر، مسمومیت کبدی، سرطان، زخم روده، آب مروارید، آسم تنفسی، زخم معده و عدم تحرک اسپرم به اثبات رسیده است. روغن فرار رزماری را میتوان به عنوان تثبیتکننده چربیها، روغنها و غذاهای حاوی چربی و کره در برابراکسیداسیون و تند شدگی و در گوشتهای تخمیری به کار گرفت.
از عصاره و روغن گیاه رزماری به دلیل خاصیت محافظت از کبد، موثر در درمان بیماری آلزایمر، ضد میکروب، ضد التهاب و اثر ضد سرطان استفاده میشود.
تسکین درد عضلات و مفاصل: یکی از رایجترین موارد استفاده از گیاه رزماری و فرآوردههای آن، برای رفع درد مفاصل و عضلات است. امروزه پماند رزماری برای تسکین درد عضلات، در اکثر داروخانهها یافت میشود. افرادی که دچار میگرن هستند میتوانند کمی عصاره رزماری را روی پیشانی ماساژ دهند و برگهای تازه آن را ببویند. البته نوشیدن دمنوش گیاه رزماری در رفع سردرد موثر است. افرادی که طبعشان گرم است، امکان دارد با مصرف دمنوش رزماری سردرد آنها بیشتر شود؛ چرا که رزماری طبعی گرم و خشک دارد. بر اساس آزمایشهای انجام شده بر روی برخی از حیوانات، به این نتیجه دست یافتهاندکه روغن رزماری برای کاهش درد کمی از داروی استامینوفن موثرتر عمل میکند. در واقع رزماری، یک داروی ضد درد بدون نسخه با کمترین عوارض است!
تقویت حافظه و قدرت تمرکز: بر اساس آزمایشهای صورت گرفته، گفته میشود که رزماری حافظه را بهبود میبخشد و به افزایش یادگیری و تمرکز کمک میکند. آزمایشی در دانشگاه Northumbria انجام گرفته است. در این آزمایش افرادی به صورت کاملا تصادفی انتخاب شدند. این اعضا از افراد مسن بودند. هدف از آزمایش پی بردن به اثرات گیاه رزماری و اسطوخودوس در نحوه هوشیاری و دقت افراد در پاسخ دادن معماها بود.
به این منظور سه اتاق را طراحی کردند. در یکی از اتاقها از اسانس و عطر گیاه اسطوخودوس استفاده کرده بودند. هوای اتاق دیگری با بوی گیاه رزماری معطر شده بود و اتاق دیگر بدون هیچ عطر و بویی انتخاب شد.
در ادامه افراد را به صورت تصادفی در هر اتاق قرار دادند تا به جواب معماهای طراحی شده پاسخ دهند. نتیجه جالبی بدست آمد. افرادی که در اتاق اسطوخودوس حضور داشتند به نیمی از سوالات، پاسخ اشتباه دادند و حس خواب آلودگی و خستگی را در خود احساس میکردند. کسانی که در اتاق ساده بودند تا ۶۰ درصد سوالات را پاسخ دادهاند و آنانی که در اتاق رزماری حضور داشتند، در پاسخ دادن به معماها از بقیه افراد بهتر عمل کردند. به طوری تا ۸۰ درصد از سوالات را به درستی پاسخ دادند.
تقویت سیستم ایمنی بدن: در برگ تازه و گلهای گیاه رزماری مقادیری از ویتامینها از جمله ویتامین C است. این گیاه معطر برای تقویت سیستم ایمنی بدن بسیار مفید میباشد. علاوه بر این، در اجزای فعال رزماری، ترکیبات آنتی اکسیدان و ضد التهاب است. این ترکیبات یک خط دفاعی در پشت سیستم ایمنی بدن شما شکل میدهند که از بروز بیماریهای عفونی جلوگیری میکند. از دمنوش برگ و گل گیاه رزماری برای تقویت سیستم ایمنی و مقاومت بدن در برابر ویروسها میتوان استفاده کرد.
تقویت و رشد مو: یکی از رایجترین انواع ریزش مو، آلوپسی آندروژنتیک است که بیشتر به عنوان طاسی مردانه شناخته میشود، اگرچه میتواند در خانمها هم این مشکل بروز کند. روغن رزماری در جلوگیری از حمله اثرات جانبی تستوسترون به فولیکولهای مو، که علت این بیماری است، آلوپسی آندروژنتیک را درمان میکند. استفاده از روغن رزماری به مدت شش ماه روزانه بر روی پوست سر در افرادی که دچار آلوپسی یا طاسی آندروژنتیک شدهاند از هر داروی گران قیمت دیگری، موثرتر است.
کاهش استرس: عوامل زیادی میتوانند باعث استرس شوند، از جمله آزمونهای استخدامی و کنکور که جز اولین عوامل ایجاد استرس در جوانی به شمار میروند. عطر و بوی گیاه رزماری خلق و خوی شما را بهتر و استرس را کاهش میدهد. در آروماتراپی (رایحه درمانی) نیز از اسانس گیاه رزماری برای رفع استرس استفاده میکنند. بوییدن برگهای معطر گیاه رزماری ممکن است به کاهش اضطراب قبل از امتحان کمک کند و در کنترل ضربان قلب موثر باشد.
برای دفع حشرات مضر و حتی آفات گیاهان حیاط شما: روغن رزماری برای جلوگیری از نیش حشرات بسیار موثر است. رزماری همچنین به دفع برخی حشرات مکنده خون که میتوانند ویروسها و باکتریهای مضر را گسترش دهند کمک میکند. علاوه بر این، استفاده از اسانس رزماری با مخلوط سموم آفتکش، از گسترش کنه تارعنکبوتی روی گیاهان و سبزیجات باغچه شما، بدون این که به گیاه آسیب بزند، جلوگیری میکند.
موثر در درمان سندروم رینود: در دانش پزشکی به کاهش چشمگیر جریان خون در رگهای دست و پا و احساس سرمای شدید بدن، کبودی، رنگ پریدگی و سردی دست و پا سندروم رینود میگویند. برخی از افراد هستند که در تمام طول سال دست و پای آنها سرد است؛ اما در فصول سرد سال و مواقعی که فرد استرس دارد، تشدید میشود. سندروم رینود در بین مرد و زن وجود دارد، اما در خانمهای بین ۲۰ تا ۴۰ سال شایعتر است. ماساژ دادن دست و پا با استفاده از روغن رزماری در افراد مبتلا به سندروم رینود، به گردش بهتر خون و گرم شدن دست و پا کمک میکند. برای تایید این تاثیرات، تحقیقات بیشتری لازم است، اما رزماری میتواند یک آزمایش ارزشمند، کم عوارض و کم هزینه باشد.
مفید برای پیشگیری از بیماری آرتریت روماتوئید مفصلی: آرتریت روماتوئید، یک بیماری خود ایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن به بافتها، مانند زانو و سایر مفاصل حمله میکند و به پوشش مفصلی آسیب میرساند و موجب التهاب میشود. شواهد اولیه نشان میدهد که روغن رزماری ممکن است به کاهش التهاب بافتی ناشی از این بیماری، کمک کند. البته تحقیقات بیشتری باید در مورد تاثیر رزماری بر کاهش التهاب بافت، صورت گیرد.
مقابله با سلولهای سرطانی: همانگونه که اشاره شد، روغن رزماری اثرات آنتی اکسیدانی و ضد التهابی دارد. در مطالعات اولیه نشان داده است که ترکیبات این گیاه با سلولهای سرطانی مقابله میکند.
سلامت کبد: مطالعات حیوانی نشان میدهد که روغن رزماری در آزاد سازی صفرا موثر است. این رویداد در هضم چربی اهمیت دارد و موجب فعال سازی مکانیسمهای دفاعی آنتی اکسیدانی برای محافظت از کبد میشود.
خوشبو کننده دهان: گیاه رزماری یک عامل طبیعی ضد باکتریایی است، که در کنار عطر بی نظیر برگهای گیاه، یک خوشبو کننده عالی دهان محسوب میشود و در سلامت دهان و دندان موثر است. یک لیوان از دمنوش سرد شده رزماری را در دهان خود غرغره کنید تا باکتریها نابود شوند و بوی بدن دهان گرفته شود.
در کنار تمام خواص این گیاه، بهتر است بدانید که رزماری میتواند اثرات جانبی منفی داشته باشد.
افرادی که مبتلا به صرع و فشار خون هستند از مصرف دمنوش یا برگهای تازه گیاه در آشپزی بپرهیزند. این گیاه ممکن است اثراتی در تشدید بیماری داشته باشد. روغن رزماری را به هیچ وجه به عنوان روغن خوراکی مصرف نکنید. روغن رزماری تنها برای استعمال خارجی است. هر شخصی که به آسپرین آلرژی دارد، از مصرف فرآوردههای گیاه رزماری بپرهیزد، چرا که عناصر شیمیایی دارد که شبیه آسپرین است. مصرف طولانی مدت از این گیاه مضر خواهد بود. مصرف خودسرانه رزماری در زنان باردار موجب سقط جنین میشود.
استفاده از گیاه رزماری در آشپزی
بیشترین استفاده از گیاه رزماری در آشپزی، برای مواد سرخ کردنی است. برگهای تازه با بوی بی نظیر، رنگ و بویی متفاوت را به غذای شما میدهند. برای سرخ کردن ماهی، مرغ و میگو میتوانید در پایان سرخ کردن از برگهای تازه گیاه رزماری استفاده کنید. برخی از رزماری برای تهیه چای استفاده میکنند. البته میتوانید پودر برگ خشک شده این گیاه را با انواع ادویهها مخلوط کنید. به این طریق یک ترکیب عالی برای خوش عطر شدن انواع خورش و سوپ ایجاد میکنید.
کاشت گیاه رزماری در باغچه و گلدان
کاشت گیاه رزماری در منزل بسیار راحت است. این گیاه مقاومت زیادی در برابر خشکی خاک و سردی هوا دارد. اما کم نوری را به هیچ وجه نمیپسندد. رزماری در طول روز به ۶ تا ۸ ساعت نور مستقیم خورشید نیاز دارد. این گیاه معمولا در سراسر نقاط کشورمان به خوبی رشد میکند. کاشت گیاه رزماری در گلدان و باغچه میسر است.
شما میتوانید گیاه رزماری را از اکثر گلخانهها تهیه کنید. این گیاه در صورت محیا بودن نور زیاد، آبیاری کم، خاک نسبتا سنگین و زهکش بالا به سرعت رشد میکند و در طی کمتر از پنج سال میتوانید دهها گلدان گیاه تنومند رزماری داشته باشید. اگر به یک گیاه رزماری چند ساله دسترسی دارید، میتوانید با تهیه قلمه در آغاز فصل بهار و کاشت آن در یک گلدان حاوی ماسه، کودبرگ، کمی کود پوسیده دامی و کمپوست آن را به راحتی تکثیر کنید. اگر در محیط بسته منزلتان یک مکان پر نور دارید که حداقل ۳ ساعت نور مستقیم دریافت میکند، میتوان گلدان گیاه رزماری را به آن جا انتقال داد. اما نگهداری این گیاه در محیط بسته منزل، طراوت و شادابی محیط بیرون را نخواهد داشت و به صورت علفی رشد خواهد کرد.
منبع: فرارو
منبع: پارسینه
کلیدواژه: گیاه رزماری خواص رزماری سبک زندگی پارسی خبر روغن رزماری
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.parsine.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «پارسینه» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۹۶۵۰۳۰۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
پیشگیری از بیماریهای قلبی عروقی با تغذیه مناسب
به گزارش ایسنا، فرشته فزونی نقش تغذیه را در پیشگیری از بیماریهای غیرواگیر از جمله بیماریهای قلبی عروقی بسیار مهم عنوان کرد.
وی الگوی غذایی نامناسب از جمله مصرف زیاد قند، نمک و چربیها، مصرف کم میوه، سبزی، حبوبات و مصرف بیرویه فست فودها و تحرک بدنی کم را مهمترین علل ابتلا به بیماریهای غیرواگیر از جمله بیماریهای قلبی برشمرد.
رییس گروه تغذیه و دارویی معاونت بهداشت، افزود: توجه به نشانگرهای رنگی تغذیهای محصولات غذایی برای انتخاب محصولات مناسبتر کمک میکند. بنابراین همه افراد هنگام خرید باید به برچسب محصولات غذایی که با سه رنگ سبز، نارنجی و یا قرمز مشخص شدند دقت کنند.
او با تاکید برانتخاب آگاهانه مواد غذایی، گفت: برچسب محصولات حاوی مقادیر زیاد قند، نمک، چربی، اسید چرب ترانس و انرژی با رنگ قرمز مشخص شدند که باید مصرف این مواد غذایی محدود شود.
رییس گروه تغذیه معاونت بهداشت با اشاره به مصرف زیاد نمک در کشورو نقش آن به عنوان یکی از عوامل تاثیر گذار در پرفشاری خون و عوارض قلبی عروقی، گفت: طبق توصیه سازمان بهداشت جهانی، حداکثر مقدار مصرف روزانه نمک در افراد زیر ۵۰ سال پنج گرم (یک قاشق چایخوری) و در افراد بالای ۵۰ سال و بیماران قلبی وعروقی و کودکان روزانه کمتر از ۳ گرم است.
به گفته وی این میزان نمک شامل نمکهای پنهان در غذا مانند نان، پنیر، رب گوجه فرنگی و... نیز میشود که باید مورد توجه قرار گیرد.
فزونی خاطرنشان کرد: اگر مقدار نمک افزوده شده به غذا به تدریج کاهش یابد در مدت چند هفته ذائقه افراد به غذای کم نمک عادت میکند.
رییس گروه تغذیه و دارویی معاونت بهداشت به والدین توصیه کرد از غذاهای تهیه شده در منزل و تنقلات سالم شامل میوه، آجیل خام و بدون نمک، ساندویچهای خانگی به عنوان میان وعده کودکان و نوجوانان استفاده کنند و فرزندان خود را از کودکی به مصرف غذای کم نمک عادت دهند.
وی مصرف روزانه حداقل پنج واحد سبزی و میوه را یک فاکتور پیشگیری کننده از فشارخون بالا و بیماریهای قلبی و عروقی عنوان کرد.
فزونی از سبزیها و میوههای تازه، غلات کامل (پوست نگرفته )، حبوبات و مغزها به عنوان منابع فیبر نام برد و تاکید کرد مصرف روزانه غذاهای حاوی فیبر درکاهش چربی و قند خون و تنظیم فشارخون نقش مهمی دارند و خطر ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی را کاهش میدهد.
بنابر اعلام روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی وی پیشنهاد کرد برای افزایش ارزش غذایی برنج آن را به صورت مخلوط با سبزی و حبوبات مصرف کنید.
رییس گروه تغذیه و دارویی معاونت بهداشت در ادامه سخنان خود به بیان راهکارهایی برای کاهش مصرف نمک، قند و غذاهای چرب به عنوان عوامل تاثیرگذار بر سلامت بدن به ویژه سلامت قلب و عروق پرداخت که به شرح زیر است:
ـ سرسفره به غذا نمک نزنید و نمکدان را از سفره و میز غذا حذف کنید.
ـ به میوهها و سبزیهای خام ( گوجه سبز، خیار، گوجه فرنگی و ....) نمک نپاشید.
ـ مواد غذایی نمک سود و دودی شده، انواع شور و ترشی، دسرها، سسهای سالاد آماده، سویا سس، زیتون و خردل و سوپهای آماده و تنقلات شور مانند چیپس سیبزمینی، چوب شور، چیپس ذرت، کراکر، آجیل، مغزهای شور از منابع عمده سدیم هستند، مصرف آنها را محدود کنید.
ـ برچسبهای تغذیهای را مطالعه کرده و غذاهایی را که مقدار سدیم کمتری دارند انتخاب کنید.
ـ از ادویههایی استفاده کنید که در تهیه آنها از نمک استفاده نشده است.
ـ مصرف گوشتهای فرآوری شده مثل سوسیس و کالباس که حاوی نمک زیادی است را به حداقل برسانید.
ـ غذاهای کنسروی حاوی نمک زیادی هستند، مصرف آنها را کاهش دهید.
ـ به جای تنقلات شور به فرزندان خود، میوه و آجیل خام بدهید.
ـ به جای نمک از چاشنیهایی مانند سبزیهای معطر تازه یا خشک مانند نعناع، مرزه، ترخون، ریحان و... یا سیر، لیموترش تازه و آب نارنج برای بهبود طعم غذا و کاهش مصرف نمک استفاده کنید.
ـ نمک مصرفی را از نوع تصفیه شده یددار انتخاب کنید و به یاد داشته باشید که نمک تصفیه شده یددار نیز به اندازه سایر نمکها موجب افزایش فشار خون میشود.
ـ مصرف غذاهای پرچرب را کاهش دهید.
ـ به جای سرخ کردن غذا از روشهای دیگر پخت مانند بخارپز ، آب پز و تنوری استفاده کنید.
ـ از حرارت دادن زیاد روغن و غوطه وری ماده غذایی در مقدار زیاد روغن خودداری کنید.
ـ پیش از پختن گوشت چربیهای قابل رویت آن را جدا کنید.
ـ مصرف ماهی را در برنامه غذایی هفتگی بگنجانید.
ـ از مصرف لبنیات پرچرب، شیرینی خامهای، روغن حیوانی، روغن نباتی جامد، فست فود پرهیز کنید.
_ مصرف چربیهای اشباع و ترانس را کاهش دهید.
ـ برای کاهش دریافت اسید چرب ترانس (اسید های چرب مضری که به دلیل جامد بودن در دمای محیط و بدن خطراتی چون گرفتگی رگها و امراض قلبی را ایجاد می کند) از مصرف روغن نباتی جامد، غذاهای سرخ کرده و فست فود اجتناب کنید.
ـ از روغنهای غیراشباع مانند کانولا، زیتون و کنجد و ... به میزان مناسب و نه خیلی زیاد استفاده کنید.
* چند پیشنهاد برای کاهش مصرف مواد قندی
ـ مصرف بیش از حد مواد قندی باعث بالا رفتن فشار خون و چربی خون میشود بنابراین به جای انواع شیرینی از میوههای با طعم شیرین ( خرما و انواع میوههای خشک ) به میزان کم استفاده کنید.
ـ در مصرف کشمش و خرما هم اگر زیادهروی شود منجر به افزایش کالری دریافتی و چاقی میشود.
ـ آب بهترین نوشیدنی برای تامین مایعات است.
ـ مصرف نوشیدنیهای شیرین را کاهش دهید.
ـ چای و قهوه را بدون اضافه کردن قند و شکر مصرف کنید.